30 października 2015

Dżarasz

Brama Południowa
Dżarasz czyli rzymska Geraza leży ok. 50 km na północ od stolicy Jordanii, Ammanu.
Nigdzie indziej na Bliskim Wschodzie, a nawet na świecie nie zachowało się tyle starożytnych, monumentalnych budowli.
Miasto zostało założone najprawdopodobniej w IV wieku p.n.e. przez Aleksandra Wielkiego, a jego rozkwit nastąpił w II wieku, w okresie panowania cesarza Trajana. W wieku VIII zostało zniszczone przez trzęsienie ziemi.
Miasto Geraza otaczały mury obronne z licznymi basztami i dwiema głównymi bramami.  Jedna z nich, Brama Południowa jest otwartym dla zwiedzających wejściem do miasta.






26 października 2015

Góra Nebo

Góra Nebo położona jest w zachodniej Jordanii, w niewielkiej odległości od Morza Martwego i Madaby. Stanowi popularny cel pielgrzymek. To właśnie z góry Nebo biblijny Mojżesz, który wyprowadził swój lud z niewoli egipskiej i przez czterdzieści lat błądził po pustyni,  miał zobaczyć Ziemię Obiecaną. Cel wędrówki mógł jednak przed śmiercią zobaczyć tylko z daleka.


Ze wzgórza rozciąga się widok na  Dolinę Jordanu, Morze Martwe, Izrael. Przy dobrej widoczności można wypatrzyć kopuły i wieże oddalonej o 45 km Jerozolimy.

22 października 2015

Amman

Autobus, który podstawiono na granicy izraelsko-jordańskiej i którym podróżowaliśmy do Petry był dość stary i na dodatek w drodze powrotnej zepsuła się klimatyzacja. Ale na szczęście dzisiaj wymieniono go na nowy, sprawny i spokojnie mogliśmy wyruszyć na dalsze zwiedzanie.

Stolicą Jordanii jest Amman. To rozwijająca się metropolia, w skład której wchodzą również pobliskie mniejsze ośrodki. Mieszka tu ponad 2 mln mieszkańców /w tym znaczna liczba uchodźców palestyńskich/ czyli ponad połowa ludności Jordanii. Jakkolwiek początki tego miasta sięgają czasów przed naszą erą, to całkowicie opustoszała osada została odbudowana dopiero w XIX wieku. Trudno tu znaleźć ślady dawnej przeszłości  poza kilkoma obiektami z czasów rzymskich. W centrum wznoszą się wieżowce, biegną szerokie ulice, działają ogromne centra handlowe, restauracje, kluby.

20 października 2015

Petra (2)

Zwiedzanie tego pięknego miejsca nie kończy się na Skarbcu. Trzeba przejść jeszcze ostatni, krótki odcinek wąwozu, skały stopniowo rozstępują się i zbliżamy się do centrum starożytnego miasta.
Kotlina jest ograniczona skalnymi masywami od wschodu i zachodu, otwarta od północy i południa.











16 października 2015

Petra (1)

Skarbiec
Petra czyli Skała. Albo Różowe Miasto. Największa atrakcja Jordanii.
To ruiny miasta Nabatejczyków położone w południowo-zachodniej części Jordanii.  Rozkwit Petry miał miejsce w czasach antycznych, III wiek p.n.e. do I wieku n.e. Petra była wtedy stolicą królestwa Nabatejczyków. Położona jest w skalnej dolinie, do której prowadzi jedna wąska droga wśród skał – wąwóz As-Sik. Petra słynie z licznych budowli wykutych w skałach, grobowców niespotykanych rozmiarów. Sami Nabatejczycy zwali Petrę Rqm - Rakmu, co oznacza 'wielobarwna', a skały rzeczywiście mienią się wieloma odcieniami.

Nabatejczycy zamieszkiwali Petrę nieco wcześniej, lecz  rola miasta znacznie wzrosła od III wieku p.n.e. dzięki lokalizacji na skrzyżowaniu szlaków handlowych – z Indii do Egiptu oraz z południowej Arabii do Syrii – stało się ważnym węzłem komunikacyjnym i handlowym w tym regionie. Nabatejczycy z Petry czerpali zyski zarówno z zaopatrywania karawan w wodę i inne niezbędne środki w trakcie podróży, jak również z nakładanych na kupców różnych opłat i handlu towarami /np. srebrem, kadzidłem, mirrą, żelazem, miedzią, złotem, kością słoniową/. Bezpieczne położenie miasta wśród skał to kolejny czynnik, który wpłynął na wzrost znaczenia Nabatejczyków i rozkwit Petry.
Okoliczne całoroczne strumienie wody zapewniały przeżycie tylko niewielkiemu osiedlu. Znaczny przyrost mieszkańców w czasie największego rozkwitu Petry spowodował, że Nabatejczycy musieli rozbudować system wodociągów i cystern skalnych, by magazynować wodę dla wciąż rosnącej populacji.

Wielu władców usiłowało zdobyć i podporządkować sobie Petrę.  Kres niezależnego królestwa Nabatejczyków nastąpił w 106 roku, kiedy to cesarza Trajan zajął miasto i ustanowił w nim stolicę prowincji rzymskie j- Arabii. Miasto przeżyło swój renesans, zostało nawet w jakimś stopniu rozbudowane. Jednak kolejne najazdy, klęski żywiołowe, trzęsienia ziemi sprawiły, że miasto się wyludniało i popadło w ruinę.

12 października 2015

Jordania

Z Betlejem jedziemy prosto do Jordanii,  gdyż początkowe plany pokrzyżowało święto żydowskie, których tutaj wiele.

Pocztówka - Obecny władca Jordanii
Tak Izrael jak i Jordania, ale także inne państwa bliskowschodnie, w starożytności należały do Wielkiej Syrii obejmującej tereny między Morzem Śródziemnym, rzeką Eufrat a górami Taurus i Synajem. W południowo-wschodniej części tego obszaru, na wschód od Morza Martwego, w VI wieku p.n.e. Nabatejczycy utworzyli silne państwo ze stolicą w Petrze. Kres temu państwu położyli Rzymianie podbijając je w I wieku naszej ery.  Kolejne wieki to panowanie Arabów i Turków. Od XVI wieku aż do roku 1918  obszarem tym rządzili Turcy.
Po pierwszej wojnie światowej nastąpił poddział ziem wchodzących w skład imperium osmańskiego w prowincjach syryjskich. Tereny przebiegające na wschód od rzeki Jordan, nazywane Transjordanią wydzielono spod osadnictwo żydowskiego i przekazano pod nadzór monarchii brytyjskiej. Po II wojnie światowej Transjordania formalnie uzyskała od Wielkiej Brytanii pełną niezależność i ogłosiła niepodległość jako Królestwo Transjordanii. Dwa lata później w reakcji na utworzenie Izraela wojska jordańskie zaatakowały nowo powstałe państwo i zajęły Zachodni Brzeg Jordanu  oraz Stare Miasto w Jerozolimie. W 1950 ogłoszono utworzenie Jordańskiego Królestwa Haszymidzkiego, do którego włączono nowo zdobyte ziemie palestyńskie, czego nie uznały inne państwa arabskie. Palestyńczycy w chwili ogłoszenia utworzenia królestwa stanowili aż 2/3 całej ludności Jordanii.
Wojna sześciodniowa w 1967 roku  zakończyła się całkowitą klęską Arabów, a Zachodni Brzeg  został opanowany  przez Izrael. Z zajętych terenów uciekło do Jordanii kolejne kilkaset tysięcy Palestyńczyków. Z czasem uchodźcy stali się poważnym problemem władz, gdyż stanowili aż 60% społeczeństwa  i z terytorium Jordanii dokonywali regularnych ataków na Izrael, co skutkowało odwetem Żydów. Konflikt nasilał się co doprowadziło do wybuchu wojny domowej, a także zaostrzenia stosunków z państwami arabskimi. M.in. w 1971 roku w Kairze został zamordowany prezydent Jordanii. Z czasem konflikty te zażegnano.
W 1994 roku Jordania podpisała traktat pokojowy z Izraelem i nawiązała z tym krajem stosunki dyplomatyczne, co oznaczało uznanie Izraela przez Jordanię.
Głową państwa jest obecnie król Abdullah,  najstarszy syn zmarłego w 1999 roku króla Husajna.

Przekraczanie granicy izraelsko Jordańskiej zajęło nam ok 2 godzin. Po drodze kilka posterunków, kontrola dokumentów, skanowanie bagaży, przesiadka do innego autobusu.
Ale ruszamy do Petry, miejsca, które najbardziej mnie pociąga na trasie tej wycieczki.

9 października 2015

Słów kilka o Izraelu


Wycieczkę rozpoczynamy w Izraelu, więc na początek kilka słów o historii tego kraju.
Historia tego zakątka świata jest dość skomplikowana a jej wydźwięk zależy od tego, która ze stron konfliktów ją opisuje.

Pomiędzy badaczami a Biblią panuje zgodność co do początków dziejów Izraela. Rozpoczynają się one w momencie, w którym do Kanaanu, krainy między Morzem Śródziemnym a doliną Jordanu /zwanej później Palestyną/, dotarły koczownicze plemiona Izraelitów. Podawana jest data XIV lub XIII wieku p.n.e. W X wieku p.n.e. plemiona zjednoczyły się tworząc państwo ze stolicą w Hebronie. Po podbojach terytorialnych w granicach państwa znalazła się Jerozolima, która stała się nową stolicą. Okres potęgi państwa zakończył się z nastaniem nowej ery,  kiedy to te terytoria zdobyli Rzymianie obracając kraj w ruinę. Pozostali przy życiu mieszkańcy zostali skazani na wygnanie /diaspora/ trwające dwa tysiące lat. W późniejszych wiekach Palestyna stała się celem podboju wyznawców islamu a Jerozolima została zdobyta przez Arabów.
W XVI wieku tereny te stały się częścią Imperium Osmańskiego, które rządziło regionem do XX wieku.
Za pierwszy fakt powrotu Żydów do starożytnej ojczyzny /alija/ uznaje się zakup gaju pomarańczowego w połowie XIX wieku.
Pierwsza duża fala nowoczesnej imigracji  zaczęła się pod koniec XIX wieku, gdy Żydzi zaczęli uciekać przed pogromami w Rosji.  Wtedy to  w Palestynie żyło 40 tys. Żydów i pół miliona Arabów.  Ruch nasilił się, gdy w Jerozolimie zaczęli rządzić Brytyjczycy, początkowo przychylni żydowskiemu osadnictwu. Kolejne fale imigracyjne spowodowały, że liczba Żydów w Palestynie znacznie wzrosła. Wywołało to niepokój Arabów i wybuch powstania, co spowodowało ograniczenie  żydowskiej imigracji przez Brytyjczyków. Jednak ucieczka Żydów z Europy przed Holokaustem sprawiła , że w 1945 roku stanowili oni już 33% ogółu mieszkańców.


Terytoria należące do Palestyny i Izraela na przestrzeni wieków